CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT: VĨ MÔ CHUYÊN SÂU – THUẾ QUAN TOÀN CẦU & TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆT NAM

CHUYÊN ĐỀ ĐẶC BIỆT: VĨ MÔ CHUYÊN SÂU – THUẾ QUAN TOÀN CẦU & TÁC ĐỘNG ĐẾN VIỆT NAM

---

1. Thuế quan là gì? Thuế quan thương mại quốc tế là gì?

• Thuế quan (Tariff) là loại thuế được chính phủ đánh lên hàng hóa nhập khẩu (hoặc xuất khẩu) nhằm:

  • Bảo hộ sản xuất trong nước.

  • Tăng nguồn thu ngân sách.

  • Điều tiết cán cân thương mại.

• Thuế quan thương mại quốc tế là chính sách thuế áp dụng giữa các quốc gia, thường gắn với các hiệp định thương mại tự do (FTA) hoặc biện pháp bảo hộ thương mại nhằm:

  • Giảm nhập siêu.

  • Gây áp lực lên quốc gia khác trong các đàm phán chính trị/kinh tế.

---

2. Liên vận tài chính thương mại toàn cầu và thuế quan toàn cầu là gì?

• Liên vận tài chính thương mại toàn cầu (Global Trade-Finance Network) là hệ thống kết nối giữa:

  • Các quốc gia.

  • Tổ chức tài chính (IMF, WB, WTO).

  • Doanh nghiệp đa quốc gia.

Trong hệ thống này, thuế quan toàn cầu là công cụ quyền lực của các siêu cường như Mỹ, Trung Quốc… nhằm tái định hình chuỗi cung ứng, ép buộc các quốc gia khác điều chỉnh chính sách tài chính và sản xuất.

---

3. Chính sách thuế quan mới của Trump – Quốc gia nào chịu ảnh hưởng nặng nhất?

Trump và Đảng Cộng Hòa đang đề xuất đánh thuế lên tới 60% đối với hàng hóa Trung Quốc, và có thể mở rộng với các quốc gia khác (bao gồm Việt Nam, Mexico, EU, Ấn Độ, Hàn Quốc…).

Top 10 quốc gia có nguy cơ thiệt hại nặng nhất:

Thiệt hại cụ thể:

• Sụt giảm xuất khẩu.

• Suy yếu dòng vốn đầu tư.

• Gián đoạn chuỗi cung ứng.

• Tăng chi phí sản xuất, logistics.

• Mất lòng tin thị trường.

---

4. Chính sách ứng phó từ các chính phủ bị tác động bởi thuế quan Trump

Các quốc gia sẽ phải sử dụng chiến lược “Cân Bằng – Linh Hoạt – Đa Kênh”:

Giải pháp có thể sử dụng:

1. Đa dạng hóa thị trường xuất khẩu (mở rộng sang EU, Nhật, Ấn Độ, Châu Phi…).

2. Đàm phán song phương với Mỹ để xin miễn trừ thuế hoặc điều chỉnh tiêu chuẩn xuất khẩu.

3. Thúc đẩy sản xuất nội địa thay vì lệ thuộc vào lắp ráp.

4. Chuyển dịch chuỗi cung ứng sang quốc gia thứ ba không bị áp thuế.

5. Tăng hỗ trợ doanh nghiệp bằng cách giảm thuế nội địa, tiếp cận vốn dễ hơn.

---

5. Tác động & giải pháp cho Việt Nam

Tác động tiêu cực đến kinh tế và doanh nghiệp Việt Nam:

• Hàng hóa Việt Nam bị đánh thuế cao khi xuất sang Mỹ (đặc biệt là thép, gỗ, dệt may, điện tử).

• Việt Nam có thể bị Mỹ gán mác “quốc gia chuyển tải thương mại từ Trung Quốc”.

• Doanh nghiệp FDI (Samsung, Intel, LG…) có thể thay đổi chiến lược đầu tư.

• Thị trường tài chính, chứng khoán, tiền tệ biến động.

Chính phủ Việt Nam & DN Việt cần làm gì?

1. Tăng kiểm soát xuất xứ hàng hóa, tránh bị Mỹ nghi ngờ “lách thuế” từ Trung Quốc.

2. Đàm phán thẳng thắn, minh bạch với Mỹ, tìm tiếng nói chung.

3. Hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi thị trường, nâng cao năng lực sản xuất.

4. Xây dựng chuỗi cung ứng nội địa mạnh và bền vững.

5. Đẩy mạnh xuất khẩu sang các thị trường FTA: EU (EVFTA), CPTPP, ASEAN…

---

6. Cơ hội lớn nhất lúc này là gì? (Góc nhìn nhà đầu tư)

✅ Cơ hội cho Việt Nam:

• Doanh nghiệp nội địa có năng lực sản xuất tốt, ít phụ thuộc Trung Quốc sẽ nổi bật.

• Ngành công nghệ, AI, chuyển đổi số, nông nghiệp sạch, logistics sẽ có ưu thế nếu được hỗ trợ đúng.

• Doanh nghiệp xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Trung Đông có thể tăng trưởng mạnh nhờ không chịu thuế từ Mỹ.

🎯 Nhà đầu tư nên làm gì?

• Tái cấu trúc danh mục, ưu tiên các doanh nghiệp xuất khẩu có thị trường đa dạng.

• Đầu tư vào các doanh nghiệp logistics, kho bãi, cảng biển, do nhu cầu vận chuyển đang tăng.

• Theo dõi sát chính sách thuế Mỹ để chọn thời điểm bắt đáy cổ phiếu tiềm năng.

• Chú trọng các quỹ đầu tư ngành, ETF liên quan đến tăng trưởng khu vực ngoài Mỹ.

---

✅ Tổng kết ngắn gọn:

Thuế quan Trump là một cơn địa chấn mới của cuộc chiến thương mại toàn cầu, ảnh hưởng lớn đến Việt Nam, nhưng cũng mở ra cơ hội tái cơ cấu toàn diện cho doanh nghiệp, đầu tư và chiến lược phát triển quốc gia.

Th.S Khúc Thắng